Upplýsingar um bið eftir þjónustu

Umboðsmaður barna kallar reglulega eftir upplýsingum um fjölda barna sem bíða eftir þjónustu hjá ýmsum aðilum til að gefa raunhæfa mynd af stöðunni hverju sinni.

Upplýsingum var fyrst safnað í árslok 2021 og eru þær birtar nú í fjórða sinn. Upplýsingar frá Sjúkratryggingum Íslands um bið barna eftir þjónustu talmeinafræðinga er frá því í desember 2021.

Bið eftir þjónustu

Tölur uppfærðar 26. febrúar 2024. 

Upplýsingar um bið eftir þjónustu - samanburður á milli ára (excel skjal)

Barna- og fjölskyldustofa (áður barnaverndarstofa)

Febrúar 2024	Fjöldi barna	Meðalbiðtími (dagar)	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Stuðlar, meðferðardeild1	7	66	2
Stuðlar, neyðarvistum2	0	0	0
MST3	31	61	5
Styrkt fóstur4	2	15	0
Lækjarbakki5	0	0	0
Bjargey6	1	57	0
SÓK7	-	-	-

¹ Meðaltími frá umsókn að innskrift, frá 1. september 2023 til 31. janúar 2024 var 89 dagur (9
börn, þar af voru 3 börn sem biðu lengur en 3 mánuði á tímabilinu). Dagsetning
umsóknar miðast við frá því að umsókn berst með öllum nauðsynlegum fylgigögnum.
Umsóknir eru teknar fyrir á vikulegum samráðsfundum. Í einhverjum tilfellum er óskað
eftir ákveðnum innskriftardögum, ekki fyrsta mögulega degi.

² Rýmum á lokaðri deild Stuðla var fjölgað undir lok ársins 2018 úr 6 í 8 til að bregðast við
endurteknum frávísunum vegna plássleysis. Síðan þá hefur engum börnum verið vísað frá
lokaðri deild Stuðla. 

³ Miðað er við frá því umsókn berst Barna- og fjölskyldustofu. Meðalbiðtími í málum sem hófu
meðferð frá 1. febrúar 2023 til 1. febrúar 2024, voru 99 dagar. Af 151 málum sem hófu
meðferð á tímabilinu, biðu yfir 70 börn lengur en 3 mánuði eftir þjónustu. Vert er að
nefna að biðtími getur lengst í sumum málum þar sem umsókn berst að vori og meðferð
hefst ekki fyrr en að hausti, t.d. þar sem skólavandi er mikill og í samráði við
fjölskylduna er talið betra að hefja meðferð þegar skólinn byrjar að hausti. Í einstaka
tilvikum getur lengd biðtíma orsakast af aðstæðum hjá fjölskyldum og barnavernd óskar
eftir því að beðið sé með að meðferð hefjist.Þegar umsókn berst um MST þurfa
teymisstjórar að fara ásamt starfsmanni barnaverndarþjónustu í heimsókn til fjölskyldu til
að kynna MST og meta nánar vanda barns út frá viðmiðum MST. Tími frá því umsókn
berst og að umsókn er samþykkt er að meðaltali 30 dagar. Í MST starfa 3 teymi með
fjórum meðferðaraðilum hvert. Teymin geta haft um 48-60 mál í meðferð hverju sinni
fyrir utan sumarleyfistímann. Umsóknir sem koma inn að vori gætu þurft að bíða lengur.
Meðferðartíminn í MST er að jafnaði 3-5 mánuðir, meðalmeðferðartími í MST hefur
verið um 4 mánuðir. 

⁴ Síðastliðið árið, 1. febrúar 2023 til 1. febrúar 2024, bárust alls 55 umsóknir um styrkt fóstur, þar af voru 46 umsóknir samþykktar, en öðrum ýmist synjað eða dregnar til baka. Börn á biðlista eftir fósturheimili eru í dag tvö. Meðaltímalengd þeirra á biðlistanum er 15 dagar. Á tímabilinu hefur meðalbiðtími mála frá umsókn þar til barn fer á fósturheimili verið 29 dagar en 23 dagar frá því að umsókn er samþykkt. Þá er mikilvægt að árétta að ekki er um eiginlega biðlista að ræða í styrktu fóstri. Ferlið fer þannig fram að sótt er um styrkt fóstur og þá hefst vinna við að finna fósturforeldra sem henta þörfum barnsins.

⁵ Eins og er bíður ekkert barn eftir samþykki umsóknar. Á tímabilinu 1. ágúst 2023 til 30. janúar

2024 bárust alls 4 umsóknir, þrjár voru samþykktar en einni neitað. Meðalbiðtími eftir
samþykki umsóknar voru 16 dagar. Þá má nefna að bið eftir úrræði er stundum á
forsendum barns til að leyfa góðan undirbúning fyrir úrræðið, ekki síst yfir sumarmánuði.

⁶ Bjargey opnaði 1. júní 2022. Á tímabilinu 1. febrúar 2023 til 30. janúar 2024 bárust alls 8
umsóknir. Á tímabilinu var meðal biðtími frá því að fullbúin umsókn barst og þar til hún
var samþykkt 52,9 dagar.

⁷ Sálfræðiþjónusta vegna óviðeigandi kynhegðunar (SÓK) er úrræði Barna- og fjölskyldustofu
fyrir börn allt að 18 ára aldri sem sýna óviðeigandi eða skaðlega kynhegðun. Þjónustan er
í höndum teymis sálfræðinga sem sérhæfa sig á þessu sviði og hafa náið samstarf sín á
milli. Ekkert barn bíður eftir samþykki umsóknar. Meðalbiðtími í málum sem hófu
meðferð frá 1. febrúar 2023 til 1. febrúar 2024, frá umsókn til samþykkis, voru 23,7 dagar
(17 mál í heildina og spannaði frá 0 upp í 49 daga). Meðalbiðtími frá samþykkt umsóknar
til fyrsta viðtals var að meðaltali 28,4 dagar og spannaði frá 1 upp í 83 daga). Sá biðtími,
frá umsókn til samþykkis, getur verið af ýmsum orsökum, t.d. vegna þess að nauðsynleg gögn vantar. 

• Nánari upplýsingar um Barna- og fjölskyldustofu.

Barnahús

Febrúar 2024	Fjöldi barna	Meðalbiðtími (dagar)	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Skýrslutaka*	0	0	0
Könnunarviðtal**	0	1 - 14	0
Meðferð***	7	0	0
Flokkur 1	5	27	0
Flokkur 2	2	47	0

* Þegar beiðni um skýrslutöku berst frá héraðsdómi er strax bókaður tími sem hentar. 

** Beiðnir eru teknar fyrir vikulega og í kjölfarið haft samband við barnarvernd og bókaður tími.
Bið í könnunarviðtal er í mesta lagi 2 vikur en alla jafna styttri. 

*** Brotin eru flokkuð eftir alvarleika, frá 1-2 þar sem stysta biðin er í flokki 1.

• Upplýsingar um Barnahús.

Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu

Ekki er hægt að kalla fram upplýsingar úr gagnagrunni lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu um hversu lengi börn sem eru sakborningar eða brotaþolar bíða eftir fyrsta viðtali en vonir standa til að það verði hægt innan tíðar. Upplýsingar í töflunni sýna bráðabirgðatölur um fjölda barna sem eru með stöðu sakbornings eða brotaþola í kynferðisbrota- og ofbeldismálum eftir árum. 

Sakborningar - ólögráða*

	2023	2022	2021	2020	2019	2018	2017	2016	2015
Kynferðisbrot	13	20	20	21	20	16	14	17	7
Ofbeldisbrot	119	127	116	102	94	100	97	75	74

Brotaþolar - ólögráða*

	2023	2022	2021	2020	2019	2018	2017	2016	2015
Kynferðisbrot	78	86	160	64	89	53	44	72	65
Ofbeldisbrot	129	119	136	107	104	91	109	88	109

• Vefsíða lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu.

Geðheilsumiðstöð barna (áður Þroska- og hegðunarstöð) 

GMB teymi - tölur frá 31.12.20	Fjöldi barna	Meðalbiðtími í mánuðum	Börn sem hafa beðið í 3+ mánuði
Athugun vegna gruns um ADHD og athugun vegna gruns um ADHD og einhverfu	755	18	708
Athugun vegna gruns um einhverfu	506	30	441
Mat og ráðgjöf læknis	252	8	148
Ráðgjafar- og meðferðarteymi	27	3	0
Fjölskylduteymi 0-5 ára	27	3	1
Heildarfjöldi á biðlista	1636		1220

Ath: Barn getur verið á bið í fleiru en einu teymi og því er samanlagður fjöldi beiðna í teymum hærri en heildarfjöldi barna á bið.

• Nánari upplýsingar um Geðheilsumiðstöð barna.

Ráðgjafar- og greiningarstöð

	Fjöldi barna á bið eftir þverfaglegri greiningu	Meðalbiðtími (mánuðir)	Fjöldi barna á bið eftir fyrstu aðkomu ráðgjafa	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Yngri barna-svið	330	20	58	288
Eldri barna-svið	235	20	0	209

• Nánari upplýsingar um Ráðgjafar- og greiningarstöð.

Barna- og unglingageðdeild LSH (BUGL)

Febrúar 2023	Fjöldi barna	Meðalbiðtími - mánuðir	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Göngudeild A og B teymi	19	1,26	1
Þar af transteymi BUGL	4	1,26	0
Átröskunarteymi BUGL	3	0	0

• BUGL veitir börnum og unglingum með geð- og þroskaraskanir margvíslega þjónustu.

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu

Mál er varða hag barna, barn ekki aðili máls.

Á fjölskyldusviði Sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu (SMH) eru m.a. meðhöndluð erindi foreldra er varða framfærslu barna, umgengni, sambúðarslit, skilnað, skipta búsetu, forsjá, lögheimili eða utanlandsferð. Við meðferð slíkra mála kann að reyna á sáttameðferð, ráðgjöf og fleiri úrræði samkvæmt barnalögum. Þá eru einnig meðhöndluð mál sem varða hagsmuni barna á grundvelli ættleiðingarlaga og lögræðislaga.

Mál hjá SMH á grundvelli barnalaga eða hjúskaparlaga, sem hafa stofnast en bíða meðferðar, þar sem aðilar máls eiga barn eða börn sem erindi foreldra varðar eru eftirfarandi:

	Fjöldi mála er bíður meðferðar	Fjöldi barna	Meðalbiðtími í mánuðum	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Mál SMH á grundvelli barnalaga og hjúskaparlaga	442	391	4,5	178
Mál SMH á grundvelli ættleiðingarlaga	2	2	1	0
Mál SMH á grundvelli lögræðislaga	21	21	1	0
Sáttameðferð (allir sýslumenn)	108	150	3,5	24
Önnur mál sérfræðinga skv. barnalögum (allir sýslumenn)	4	6	0,5	2

Bið barna eftir þjónustu:

• Samkvæmt 46. gr. b barnalaga 76/2003 ber sýslumanni að bregðast við ef barn missir foreldri sitt. Ber sýslumanni að kanna tengsl barns við vandamenn, veita barni og forsjáraðila tækifæri til að mæta á fund sýslumanns og veita leiðbeiningar um umgengnisrétt. Ákvæði þetta kom inn í barnalög með l. 50/2019 en ekki fylgdi fjármagn með verkefninu. Í reglugerð 1450/2021 sem tók gildi 1.1.2022 voru settar reglur um framkvæmd þjónustunnar. Mál á grundvelli 46. gr. b sem bíða meðferðar hjá SMH eru hér að neðan:

• Samkvæmt 74. gr. barnalaga 76/2003 getur sýslumaður óskað eftir því við sérfræðing að taka viðtal við barn og gera um það skýrslu. Fjöldi slíkra beiðna og staða mála á bið eru hér að neðan. Það skal tekið fram að hér er um að ræða mál alls landsins. Biðtími er talinn frá því að mál stofnast og þar til það er tekið til meðferðar.

• Samkvæmt 33. gr. b barnalaga 76/2003 getur barn óskað þess að sýslumaður bjóði foreldrum samtal um fyrirkomulag forsjár, lögheimlis búsetu og umgengni. 

	Fjöldi mála er bíður meðferðar	Fjöldi barna	Meðalbiðtími í mánuðum	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Mál skv. 46. gr. b. barna-laga	0	0	0	0
Viðtal við barn skv. 74. gr. barnalaga	0	0	0,5	0
Samtal að frumkvæði barns, 33. gr. barnalaga	0	0	0	0

• Vefsíða sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu.

Heilsugæslan á höfuðborgarsvæðinu

Bið eftir þjónustu sálfræðinga hjá heilsugæslustöðvum höfuðborgarsvæðisins.

	Fjöldi barna	Meðalbiðtími, dagar	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Börn í bið eftir þjónustu sálfræðinga	282	106	150

Heilsuskóli Barnaspítala Hringsins

	Fjöldi barna	Meðalbiðtími, mánuðir	Fjöldi barna sem hafa beðið lengur en 3 mánuði
Börn í bið eftir þjónustu Heilsuskólans	120	14,7	89

• Í Heilsuskólanum er fjölskyldum kenndar aðferðir til að takast á við þyngdarstjórnun og viðhalda breytingum ásamt því að bæta lífsgæði til lengri tíma (upplýsingar teknar frá vefsíðu Heilsuskólans).

Talmeinafræðingar

• Biðlistar talmeinafræðinga eru ekki samræmdir en Sjúkratryggingar Íslands gerðu úttekt á stöðu barna á bið hjá talmeinafræðingum í desember 2021 að beiðni heilbrigðisráðuneytisins.
•  Flest börn á biðlistum höfðu beðið í 0-6 mánuði (30%) en um 11% höfðu verið á biðlista lengur en 2 ár, sjá neðangreinda töflu.

Desember 2021	Fjöldi barna	Fjöldi barna skráð á fleiri en einum stað
Börn í bið eftir þjónustu talmeinafræðinga	3701	947

Biðtími	Hlutfall
0-6 mánuðir	30%
7-12 mánuðir	29%
13-18 mánuðir	17%
19-24 mánuðir	12%
Lengur en 2 ár	11%

Heyrnar og talmeinastöð Íslands (HTÍ)

Ítarefni:

• Upplýsingar um bið eftir þjónustu - samanburður á milli ára (excel skjal)